W przekazanym, w ramach konsultacji, dokumencie Fundacja Greenmind odniosła się zarówno do Programu Wieloletniego, jak i do Prognozy oddziaływania na środowisko budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską, zakładającej przerwanie ciągłości Mierzei Wiślanej kanałem żeglugowym i związane z tym naruszenie integralności Zalewu Wiślanego. W piśmie Fundacja domaga się, by elementami dokumentacji Programu były aktualna i realistyczna analiza potrzeb, analiza efektywności ekonomicznej Programu czy bilans koszty-korzyści (oparte na poprawnych metodycznie prognozach przewozów, uwzględniające koszty zewnętrzne, w tym środowiskowe). Zwróciliśmy również uwagę, iż w załączniku do uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia Programu Wieloletniego należy określić spadek przeładunków w portach trójmiejskich w związku z realizacją Programu i koszty zewnętrzne z tym związane. Prognozie oddziaływania na środowisko realizacji Programu, identyfikującej znaczący negatywny wpływ na obszary Natura 2000, Fundacja zarzuca m.in.:

  • nieprawidłowe i nieuprawnione zastosowanie art. 6 ust. 4 Dyrektywy Siedliskowej i art. 34 Ustawy o ochronie przyrody, dopuszczającego odstępstwo od obowiązku zachowania właściwego stanu ochrony gatunków i siedlisk oraz ochrony integralności obszarów Natura 2000,
  • brak prawidłowej oceny wpływu realizacji Programu na możliwość osiągnięcia celów środowiskowych Ramowej Dyrektywy Wodnej w jednolitych częściach wód będących w jego zasięgu.

Należy podkreślić, iż zakończone konsultacje społeczne „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską” i prognozy oddziaływania na środowisko jego realizacji były nie lada wyzwaniem dla ich uczestników. Z wielu powodów, nie tylko związanych z objętością upublicznionej dokumentacji – niemal tysiąc stron.

Nieprawidłowości pojawiły się już na etapie informowania o konsultacjach:

Ogłoszenie o prowadzonych konsultacjach ukazało się na stronach Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju 26 stycznia 2015 roku. Umieszczono w nim 5 konsultowanych dokumentów do pobrania i informację, że pozostałe konsultowane dokumenty znajdują się na stronie Urzędu Morskiego w Gdyni. Urząd Morski udostępnił je w dniu 30 stycznia. W ogłoszeniach jako datę zakończenia konsultacji podano dzień 20 lutego. I choć termin konsultacji przedłużono, co należy ocenić pozytywnie, to informację o tym umieszczono w oryginalnych wpisach – ministerstwo zmodyfikowało datę we wpisie w Biuletynie Informacji Publicznej, a Urząd Morski w Gdyni dodał nową na końcu wpisu z końca stycznia. Z pewnością nie wszyscy to zauważyli.

Abstrahując od powyższych trudności, Fundacja zwraca uwagę, iż nie tylko czas trwania konsultacji i objętość przedłożonej społeczeństwu dokumentacji stanowiły wyzwanie dla jej uczestników. Głównym wyzwaniem, z którym musieli się zmierzyć, była jakość konsultowanych dokumentów. Fundacja stoi na stanowisku, że Prognoza w formie przedłożonej do konsultacji społecznych nie powinna zostać upubliczniona ze względu właśnie na jej niską jakość i brak wewnętrznej spójności. Fakt, że Prognoza stanowi zlepek różnych materiałów, częstokroć wcześniej wytworzonych, nie stanowi żadnego usprawiedliwienia. Jesteśmy przekonani, że lektura 661-stronicowej Prognozy w aktualnej jej wersji jest tak samo męcząca i uciążliwa dla wszystkich czytelników dokumentu, nie tylko przedstawicieli społecznych. Na uzasadnienie wskazujemy wybrane problemy:

  1. Brak rozpoznania m.in.: warunków geologicznych i hydrologicznych w miejscu lokalizacji kanału żeglugowego, składu gatunkowego, liczebności i rozmieszczenia ptaków gniazdujących w szuwarze oraz migrujących, wykorzystujących przestrzeń  pasa plaż i strefy morskiej bezpośrednio przyległej do linii brzegowej Mierzei Wiślanej, oddziaływań związanych ze wzrostem natężenia ruchu jednostek pływających, lodołamaniem, budową kotwicowisk.
  2. Niepewność co do m.in.: faktycznych oddziaływań Programu, sposobu zagospodarowania urobku wydobywanego przy budowie i utrzymywaniu kanału, sposobu zagospodarowania refulatu, realności zaproponowanej kompensacji siedliska 1150*.
  3. Wewnętrzne sprzeczności i sformułowania zaskakujące czytelnika np.
  • na str. 525 jako wariant najkorzystniejszy środowiskowo pod względem oddziaływań wskazano wariant Nowy Świat (a w dalszej kolejności Przebrno i Piaski), by na str. 535 napisać, że „w dalszych analizach należy rozpatrywać jedynie (…) warianty: Nowy Świat i Piaski” (choć wariant Piaski przez całą Prognozę jest dyskredytowany jako generujący oddziaływania transgraniczne);
  • na str. 551: propozycję kompensacji dla siedliska 6430 poprzedza się stwierdzeniem „W obszarze objętym opracowaniem nie występuje siedlisko 6430 Ziołorośla nadrzeczne Convolvuletalia sepium, natomiast dojdzie do strat bezpośrednich tego siedliska w przypadku dwóch analizowanych wariantów” (czy to znaczy, że obszar opracowania nie pokrywa się z zasięgiem oddziaływania?);
  • w podrozdziale 9.3.3 poświęconemu oddziaływaniu na jakość i trofię wód na str. 370 napisano, iż wpływ na etapie budowy na wody Zalewu Wiślanego będzie lokalny i krótkotrwały, podczas gdy na kolejnych stronach Prognozy umieszczono informacje (tabela 87 na str. 365; rys. 108-111) określające wpływ budowy toru wodnego na zamulenie i zapiaszczenie jako subregionalny i średniokresowy (do 10 lat!).

Fundacja Greenmind jest przekonana, że do konsultacji społecznych powinien być przedłożony dokument spójny, pozbawiony niepotrzebnych powtórzeń i treści nic nie wnoszących do wyjaśnienia fundamentalnych dla sprawy kwestii, z wyeliminowanymi stwierdzeniami wewnętrznie sprzecznymi i wprowadzającymi chaos. Włączanie w publiczny obieg dokumentacji niedopracowanej, stanowiącej pospieszne kompilacje sprzecznych tez i zawierającej rażące braki w rozpoznaniu zagadnienia – podważa wizerunek organów państwa firmujących te opracowania.

 

Wiadomość przygotowana w ramach projektu „Shadow Report z wykonania Konwencji z Aarhus”, finansowanego z Funduszy EOG (program Obywatele dla Demokracji).

Udostępnij ten artykułEmailFacebookTwitter