Do wielu rozmaitych podmiotów – instytucji rządowych, samorządowych, organizacji pozarządowych – zidentyfikowanych przez Ministerstwo Środowiska i umieszczonych na „liście podmiotów, z którymi projekt będzie konsultowany” docierają właśnie zawiadomienia o możliwości złożenia uwag i wniosków do projektu ustawy o zmianie Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw. Czas na konsultacje społeczne tej ważnej ustawy przypadnie więc na okres świąteczny (Wigilia, święta Bożego Narodzenia, Sylwester, Nowy Rok, święto Trzech Króli). Zainteresowane podmioty zmierzą się więc nie tylko z lekturą 44-stronicowego projektu ustawy (i wielostronicowych dokumentów mu towarzyszących), ale i z presją czasu. Choć na konsultacje przewidziano 21 dni, to w okresie od dnia ogłoszenia ich na stronie biuletynu informacji publicznej Rządowego Centrum Legislacji liczba dni świątecznych skraca je o efektywnie o 1/3. Pośpiech legislacyjny nie powinien być, zdaniem Fundacji Greenmind, powodem do wypaczania procesu konsultacji, zwłaszcza że projekt ustawy dotyczyć ma w dużej mierze wdrażania zapisów Konwencji z Aarhus. Pomimo tego, apelujemy, by jak najszerzej się w te konsultacje włączyć.
Projekt ustawy stanowi transpozycję dyrektywy 2011/92/UE w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (Dz. U. UE. L 26 z 28.01.2012 r., s. 1), zmienionej dyrektywą 2014/52/UE (Dz. Urz. UE. L 124 z 25.4.2014 r., s. 1). Projekt ma również na celu dostosowanie polskiego prawa do dyrektywy 2003/4/WE w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. Urz. WE L 41 z 14.02.2003, s. 26), na której błędną implementację zwracała uwagę Polsce Komisja Europejska. Tym samym, z założenia ma przyczynić się do pełnej implementacji Konwencji z Aarhus. W uzasadnieniu projektu czytamy również, iż w związku z doświadczeniami z funkcjonowania Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (UOOŚ) wprowadza on zmiany jednoznacznie regulujące zagadnienia budzące wątpliwości oraz wprowadza nowe regulacje w zakresach dotychczas nieuregulowanych.
Fundacja Greenmind zwraca uwagę, że pomimo braku w przedmiotowym projekcie ustawy regulacji modyfikujących ramy udziału organizacji ekologicznych w decyzjach dotyczących środowiska, istotne zmiany wejdą w życie już w dniu 1 stycznia 2015 roku. W wyniku regulacji związanych z ustawą z dnia 11 lipca 2014 roku o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw – art. 44 ust. 1 UOOŚ otrzymał brzmienie: Organizacje ekologiczne, które powołując się na swoje cele statutowe, zgłoszą chęć uczestniczenia w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, uczestniczą w nim na prawach strony, jeżeli prowadzą działalność statutową w zakresie ochrony środowiska lub ochrony przyrody, przez minimum 12 miesięcy przed dniem wszczęcia tego postępowania. Treść artykułu ogranicza, więc w sposób znaczący dotychczasowe prawa organizacji, podważa prawo do działania społeczeństwa obywatelskiego, w tym lokalnych społeczności, a przez niejasne sformułowanie „prowadzą działalność statutową” pozostawia duże pole do interpretacji organom prowadzącym postępowanie. Warto, więc wykorzystać prowadzone konsultacje społeczne projektu ustawy do zgłaszania uwag i wniosków także w tym zakresie.
Dokumenty przedłożone w procesie konsultacji społecznych projektu ustawy o zmianie Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw: projekt ustawy, uzasadnienie, ocena skutków regulacji, tabela zgodności, odwrócona tabela zgodności oraz inne informacje dostępne są na stronie RCL.
Wiadomość przygotowana w ramach projektu „Shadow Report z wykonania Konwencji z Aarhus”, finansowanego z Funduszy EOG (program Obywatele dla Demokracji).
