Rok 2021 był ważnym czasem dla kształtowania priorytetów polityki wodnej Państwa. Odbyły się wtedy konsultacje dwóch rodzajów dokumentów, bardzo ważnych z punktu widzenia gospodarowania zasobami wodnymi i adaptacji do zmian klimatu: aktualizacji Planów Gospodarowania Wodami w Dorzeczach (aPGW) i aktualizacji Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym (aPZRP). W ramach projektu powstały eksperckie opracowania zawierające analizy konsultowanych projektów, w tym konkretne działania na rzecz ochrony i odtwarzania zasobów wód powierzchniowych i podziemnych, ograniczające skutki suszy i gwałtownych wezbrań, promujące efektywną adaptację do zmian klimatu. Wśród organizacji społecznych, głównie tych skupionych w Koalicji Ratujmy Rzeki, w celu ułatwienia partycypacji w konsultacjach rozpowszechniono następujące dokumenty: Analiza „Projektu aktualizacji planu zarządzania ryzykiem powodziowym dla dorzecza Wisły”, Analiza „Projektu aktualizacji planu zarządzania ryzykiem powodziowym dla dorzecza Odry”.

W tym samym czasie społeczeństwo obywatelskie miało możliwość zaangażowania się w konsultacje projektu największego polskiego programu operacyjnego w nowej perspektywie finansowej UE (lata 2021-2027) – programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko. Kształt tego programu, zdefiniowane w nim obszary wsparcia, ale i dokumenty uszczegółowiające, powstałe później (niektóre w roku 2023) np. szczegółowy opis osi priorytetowych, kryteria wyboru projektów w ramach poszczególnych działań, będzie miał istotne znaczenie dla innowacyjnego, dostrzegającego katastrofę ekologiczną i kryzys wodny, opartego o potencjał ekosystemów zarządzania zasobami wodnymi. Dlatego zachęcaliśmy organizacje do angażowania się w oficjalne konsultacje dokumentu, poprzez składanie uwag. Dlatego też angażowaliśmy się i angażujemy się nadal w rzecznictwo w komitecie monitorującym.

Nie zaniedbaliśmy programów rozdzielających fundusze UE na poziomie regionów, rekomendując (podobnie, jak na szczeblu krajowym) przede wszystkim:

  • wykluczenie ze wsparcia prac utrzymaniowych i regulacyjnych na rzekach, budowy sztucznych zbiorników retencyjnych,
  • objęcie wsparciem funduszy UE: zbiorników suchych, polderów zalewowych, zwiększania rozstawy wałów przeciwpowodziowych oraz likwidacji urządzeń nieefektywnych, stanowiących bariery dla ciągłości ekologicznej cieków i ich dolin,
  • nadanie podejściu ekosystemowego priorytetu w działaniach łagodzących skutki zmian klimatu i adaptację do nich, w tym odbudowę naturalnej retencji i renaturyzację, wdrożenie działań ograniczających zbyt szybki odpływ wód ze zlewni – ochronę i odtwarzanie naturalnych ekosystemów retencjonujących wodę (np. torfowiska, bagna, tereny podmokłe, stawy, starorzecza i oczka wodne, trwałe użytki zielone).

Powyższe postulaty, zgłaszane przez przedstawicieli organizacji społecznych w regionalnych komitetach monitorujących, znalazły odzwierciedlenie w wielu programach określających wydatkowanie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.